शनिबार, जेठ ५, २०८१

यसरी जन्मियो गजल ‘के लत बस्यो मलाईं…’

तिलकसिंह पेला २०७९ माघ ७ गते १०:२२

के लत बस्यो मलाई गीत गजल अहिले सार्वजनिक भएको छ । धेरै दर्शक स्रोताले मन पराईरहनु भएको छ । यो देख्दा र हेर्दा आज एकदम शुसी लागिरहेको छ । मेरो निरन्तरको सधान आज एक हदसम्म सफल भएको अनूभूति भईरहेको छ ।

Advertisement

मेरो घर वैतडी जिल्लाको दशरथ चन्द्र नगरपालिका वडा नम्बर ६ कुरालामा पर्छ । उमेरमा म अहिले ४० वर्ष पार गरे । गीत संगीतको क्षेत्रमा लागेको २८/२९ वर्ष पुग्यो । गीत रेकडिङ गरेर स्रोताहरुमाझ आएको म २०५३ सालदेखि हो । ०५३ मा मेरो ‘आशु’ भन्ने आधुनिक गीतको एल्वभ निस्केको थियो । त्यसवेला सुदुरपश्चिमबाट पहिलो रेकडिङ भएको आधुनिक गीत थियो त्यो । त्यसपछि २/४ वर्ष रेडियो नेपाल धाउने, भ्वाइस टेष्ट पास गर्ने, संगीतकार/ गीतकार भेटने गदैंमा मेरो दिनहरु बिते ।

सञ्चारमाध्यहरुमा पनि खोजी खोजी अन्तवार्ता पनि दिन थाले । त्यसले मात्र मेरो क्षमताको विकास नहुने ठानेर मैले त्यो बाटो मोडे । अन्तर्वार्ता दिएर मलाई मान्छेले चिन्नलाई चिन्लान्, तर त्यसले मात्र मेरो आफनो क्षमता बढदैन भन्ने निधोमा त्यसपछि म पुगे । साधाना गर्ने, गुरुहरुले दिएको कुरा सिक्ने तिर लागे भने मात्र म त्यसमा सन्तुष्ट हुनसक्छु भन्ने मलाई लाग्यो । त्यसपछि म साधानातिर नै लागे ।

०००

०६१ सालमा श्रीकृष्ण गुरुुकुल संगित पाठशाला त्यसपछि मैले शुरु गरे । आज यहााबाट पनि धेरै नाम चलेका गायक, संगीतकारहरु जन्मिएका छन् । यही पाठशालाको परिणाम कमल विष्ट, सुशिल गर्ताैला, रिदम कँडेल जस्ता शिष्यहरुको जन्म भएको छ । उहाँहरु लगायत थुप्रै मेरा चेलाचेलीहरु छन् । संगितको क्षेत्रमा जनशक्ति उत्पादन गर्ने र आफ्ना कमीकमजोरी हेर्नेतिर अहिले म लागेको छु । यो वाटोबाट म कति अगाडी जानसक्छु भनेर आफैलाई आत्ममूल्याकन गरिरहेको छु ।

मेरो पहिलो एल्वम ‘आशु’ आएको यो बीचमा गीत रेकर्ड गरिन । कम्पोजिसन हरु त थियो । तर ती डायरीमै सिमित थियो । मेरा सिष्यहरुले ‘युटुयव च्यानल’ बनाउन सुझाव मलाई दिए । २०७६ मा निर्जन किनार भनेर ८ वटा गीत गजल एउटा हिन्दीसहित सवै रिदमले एरेन्ज गरेर रकेर्ड गरायौं । त्यसपछि अहिले आएको ‘के लत लाग्यो मलाई’ यही नै हो ।

०००
डा प्रदीप मैनालीले रचना गर्नुभएको हो यो गजल । शब्द शब्द शसक्त छ उहाँको यो गजलमा । गजलको रचनाकारसँग मेरो चिनजान थिएन । कोरोना लकडाउनका बेला पाठशालामा ‘क्लास’हरु हुँदैनथ्यो । छुट्टी हुन्थ्यो । के गर्ने, घरमा त्यक्तिकै बसिरहनु भन्दा केही अभ्यास गर्नुपरयो भनेरे मैले पूराना कपिमा भएका मेरो कम्पोजिसनहरु थिए । फूर्सदका बेला त्यो खोज्दैं गुनगुनाउन थालेको थिए ।

त्यसमध्ये एउटा विक्रम तिमल्सिना ज्यूको एउटा गजल थियो – ‘अलि–अलि चोट देउ’ भनेर । त्यसको ‘प्राक्टिस’ गरेर हामीले एउटा सानो मोवाइलबाट भिडियो बनायौं । त्यो मेरो फेसबुक पेजमा राखेको थिएँ ।

त्यो प्रदीप सरले सुन्नुभएछ । त्यो सुनेपछि उहाँलाई गजलको गायन मन परेछ । त्यसपछि उहाँले मलाई खोज्न थाल्नुभयो । रवि प्रान्जल हाम्रो वरिष्ठ गजलकार दाजु हुनुहुन्छ । सिनियर दाजु । प्रदीप सरले उहाँलाई त्यो भिडियो देखाएर सोध्नुभएछ – यो मान्छेलाई चिन्नुहुन्छ ?

उहाँले मलाई चिन्नुहुँदो रहेछ । ‘किन नचिन्नु, उहाँ संगितकै मान्छे हुुनुहुन्छ, उहाँको पाठशाला पनि छ । उहाँलाई म चिन्छु भन्नुभएछ ।’

त्यसो भए जाऊ उहाँलाई भेटन भनेर प्रदीप सरले भन्नुभएछ ।

त्यसपछि हाम्रो भेट भएको हो ।

०००

प्रदीप सरसँग भेट भएपछि हाम्रा नियमित भेटघाटहरु हुन थाले । एउटा गजल गायनको ‘मुसायरा’ कार्यक्रम गर्ने भन्ने कुरा भयो मोति जयन्तीको उपलक्ष्यमा । हामीले नाँचघरमा मेरै संगित÷निर्देशनमा ८ वटा गजलहरु गाउने कार्यक्रम नाँचघरमा हामीले गरयौं । त्यसमा प्रदीप सरको यो गजल मैले कम्पोज गरेको थिएँ । त्यो बेला पनि मञ्चमा प्रदीप सरले यो गजल मलाई गााउन भन्नुभएको थियो ।

मैले अव यो गाउन मलाई नभन्नु । कम्पोज चँही मैले गरे । त्यसका लागि मेरो शिष्यहरु छन् । कमल विष्टले गाँउछ कमललाई म सिकाउँछु भने । उत्तिखेर रिदम भ्याली बाहिर थियो । शुसिल सम्र्पक वाहिर थियो । कमल फेला परयो । मैले प्रदीप सरलाई भने – ल कमल विष्टले राम्रो गाँउछ ।

त्यसपछि कमललाई सिकाएर नाँचघरमा भएको कार्यक्रममा लगेको थिए । त्यहाँ कमल विष्टले यो अहिले मेरो आवाजमा आएको गजल गाएको थियो । उसले असाध्यै राम्रो गाएको थियो । यो गजल पहिला गाउने कमल विष्ट हुन् ।

कार्यक्रममा देशभरका गजलकारहरु उपस्थित हुनुहुन्न्थ्यो । कमलले राम्रो प्रस्तुती गरयो । प्रदीप सरलाई त्यसबाट पनि उर्जा आएछ । गजलको सवैले राम्रो प्रतिक्रिया दिएका थिए त्यसवेला । मैले कम्पोज गरेको मात्र हो त्यसवेला । रेकर्ड गर्ने योजना मेरो थिएन ।

त्यो कार्यक्रममा गजलले राम्रो प्रतिक्रिया पाएपछि प्रदीप सरलाई के लाग्यो भने यो गजल रेकर्डमा लैजानुपर्छ । फेरि एकदिन त्यो कार्यक्रम सकाएपछि प्रदीप सर आउनुभयो, मलाई भेटनुभयो र भन्नुभयो – ल यो रकेडिङ गर्नुपरयो ।

गर्नुस्, त्यसो भए, कमलले गाँउछ ।

उहाँले होइन सर यो गजल कमलले होइन, तपाईकै आवाजमा रेकर्ड गरौं भन्नुभयो । कमलको पनि धेरै राम्रो छ, तर यो गजल तपाई गाँउनुस्, कमललाई अर्काे–अर्काे दिउँला भन्नुभयो ।

मैले होइन, मेरो भन्दा पनि राम्रो कमलले गाँउछ भने ।
तर उहाँले मान्नुभएन ।
त्यसपछाडी मैले नै रेकर्ड गराएँ ।

मेरो आवाजमै रेकर्ड गर्नुपरयो । रिदम कँडेल मेरो घरकै मान्छे, एरेन्जर हामी काहाँ नै भएकोले एरेन्जमा लाग्यौं । रिदमले यसलाई धेरै मेहनत गरयो । यसमा बाजा बजाउने देखि मिकसिङ गर्ने महेश्वरमान राजभण्डारी दाई सवैले धेरै मेहनत गरिदिनुभयो । हामी चेला गुरुको मेहनत त छदैछ ।

यसमा आवद्द कलाकारहरु जो पर्दा पछाडी हुनुहुन्छ बाजा बजाउनु भएको छ । फूलुटमा नगेन्द्र विक्रम राई जीले राम्रो मुडमा बजाईदिनुभयो । तबलामा जगन्नाथ भाईले राम्रो बजाईदिनुभयो । सारङगीमा धर्म गन्र्धव जीले हामीलाई साथ दिनुभयो । सवैको प्रयासले यो गीत यति राम्रोसँग आयो ।

प्रतिक्रिया