बिहीबार, चैत १५, २०८०

घुम्न जाम टीकापुर पार्क

मेरोन्यूज २०७८ असोज ३० गते ८:०८

दुई वर्ष पछि कोरोनाको कहरपछि भर्खर केही सहज महसुस हुन थालेको छ । दशैको बेलामा पटक पटक भएको कोरोना लकडाउन हट्दा झन् आफ्नो गाउँमा फर्कनेहरुको ताती पनि छ ।

कोरोनाबाट केहि सहजकतासँगै फुर्सद पनि भएको. टिका लाउनुसँगै घुम्न जानपनि इच्छा देखाउनुपर्छ । दशैको फुर्सदको समयमा आफ्नो देशका बिभिन्न पर्यटकियस्थलको अध्यन,अवलोकन गर्ने सस्कारलाई राम्रो मान्नु पर्दछ । धेरै पर्यटकहरु आफु घुमघाम गर्ने ठाउँको बारेमा सबै अध्ययन नहुदा समय, पैसा र यात्रामा दःुख पाउने भएकाले टीकापुर कैलाली घुम्न जानका लागि यहाँ केही जानकारी राखिएको छ ।

टीकापुर
नेपालको सुदूरपश्चिम अर्थात प्रदेश नम्वर ७ मा पर्ने कैलाली जिल्लाको टीकापुर पर्छ । यो वि.स. १९१४ मा भारतमा भएको सिपाही विद्रोेहको समस्या समाधान गर्न तत्कालिन प्रधानमन्त्री श्री ३ जंगबहादुर राणाले इष्ट इण्डिया कम्पनिलाई सहयोग गरेवापत वि.स. १८७३ को सुगौली सन्धिबाट गुमेको भू–भाग मध्य पुरस्कार स्वरुप वि.स.१९१७ मा बाके, बर्दिया, कैलाली र कञ्चनपुर नेपाललाई फिर्ता आएकोले कैलालीलाई नयाँ मुलुकको रुपमा पनि चिनिन्छ ।

यही कैलालीको टीकापुर पार्क, पर्यटकीय क्षेत्र हो । कर्णाली पुल प्रदेश नम्वर ७ को प्रवेशद्वार मानिने गरिन्छ । यो पुल २०५४ सालमा तत्कालिन प्रधानमन्त्री गिरिजाप्रसाद कोइरालाले उद्घाटन गरेका हुन् । पुललाई तार पुल पनि भनिन्छ । पुलको बिचमा एउटा खम्बा र त्यसमा स्टीलका तारहरुले बाधेर ट्रसलाई अडयाईएको छ । यो पुल ५ सय मिटर लम्वाई १० मिटर चौडाई रहेको छ ।

बिचको खम्बाबाट एक भाग तिर ३२५ मिटर र अर्को भाग तिर १७५ मिटर स्टिल तारको लट्ठाबाट पुल निर्माण भएको हो । यो पुलको निर्माणमा ३ हजार ८७० टन स्टील प्रयोग गरिएको छ । यो नदिले बर्दिया र कैलालीको सीमाको काम गर्छ । कर्णाली नदि पार गरेपछि कैलालीको चिसापानी पुगिन्छ । पर्यटकको रोजाइ कर्णालिको माछा चाखेर टीकापुर जाने हुन्छ ।

Advertisement

कतिपय पर्यटक चिसापानी देखि कर्णाली नदिबाट र्याफटिङ गर्दै टीकापुर जान रुचाउछन । चिसापानीमा स्थानीय व्यवसायीले र्याफटिङको सुविधा पनि दिने गर्दछन । चिसापानी–टीकापुर पार्कसम्म १६ किमिको दुरी कर्णालीमा र्याफटिङ गर्दा चार घन्टा लाग्ने र्याफटिङ सञ्चालकले बताउँछन् । राजा महेन्द्र शाह कञ्चनपुरको शुक्लाफाँटामा शिकार खेल्ने क्रममा मुटुको व्यथाले विमारी भए । चिकित्सकको सल्लाहमा उनी टीकापुर आराम गर्न पुगे ।

हावापानी राम्रो भएकाले राजा महेन्द्र २९ दिनसम्म टिकापुरमा आराम गरे । राजालाई आराम गर्नको लागी रातारात काठको घर बनाइयो । त्यही घर महेन्द्र आरोग्य गृह हो । राजा महेन्द्रले त्यसबोला टीकापुरबाटै राजकाज चलाएका थिए । पछि राजा वीरेन्द्रका लागी पनि वीरेन्द्र विश्राम बाटिका बन्यो ।

राजा महेन्द्र र रानी रत्नको चाहना अनुसार टिकापुरको विकासको काम खड्गबहादुर सिंहले गरे । खड्गबहादुर सिंहको अध्यक्षतामा ०२८ सालमा टीकापुर विकास समिति गठन भयो । त्यपछि सरकारले टिकापुरको विकास गर्न ३ हजार एक सय ३३ बिघा वन क्षेत्रको जमिन विकास समितिलाई दियो । सरकारबाट प्राप्त वन जगंल फाँडेर टिकापुरमा पार्क बनाइयो । बाकी जमिनमा बस्ती विकास भयो ।

राजमार्गको लम्कीबाट १८ कि.मि.दक्षिणमा रहेको टिकापुर पार्क पर्यटकहरुको गन्तब्य बन्नुका साथै टेलिफिल्म, सिरियल र चलचित्र निर्माणको काम भएको छ । समुद्रको सतह बाट १५२ मिटर अर्थात ४९८ फुटको उचाइमा रहेको टीकापुर नगरपालिका अहिले नारायणपुर र धन्सिहंपुर समेत समाहित भएर टिकापुरको भूगोल ठूलो भएको छ ।
टिकापुरमा गत २२ बर्ष देखि हवाइसेवा बन्द छ ।

पहिला टिकापुरबाट अछाम, जुम्ला र काठमाण्डौ उडान हुदै आएको हवाइसेवा अहिले बन्द हुदा पर्यटकहरुलाई असुविधा भएको छ । तर टिकापुर पुग्नको लागी भने आजभोली विभिन्न रुडबाट सडक यातायात सन्चालन भएकाले गारो छैन । धनगढी वा नेपालगञ्जसम्म जहाजबाट पनि जान सक्छौं । टिकापुर पार्कमा गुलाब मात्रै दर्जनौ थरिका पाउन सकिन्छ । अन्य जातका फूलहरुले पनि पार्कलाई सजाएको छ ।

टीकापुर सुन्दर फूलबारी र घुम्न लायक गन्तव्य मानिन्छ । टिकापुरमा घुमघाम गर्ने धेरै स्थान छन । जुनकुरा त्यहा पुग्ने पर्यटकको समयमा भर पर्दछ । टीकापुरको पहिचान नै पार्क हो । पार्क बाहेक कर्णाली नदि, थारु बस्ती, बनाना रिसोर्ट, रानी महल, टाउन प्लानिङ आदि टिकापुरमा हेर्ने कुरा छन् । टिकापुरमा मोहना खोलामा डल्फिनले डुबुल्कि मारेको धेरै पर्यटकहरुले हेर्न मन पराउँछन् ।

टिकापुर देखि १६ किलोमिटरको दुरीमा भारतीय सीमा बजार तिकुनिया पर्दछ । नेपाल भारतवीचको व्यापारको लागि तिकुनिया, खक्रौला नाका १०० वर्षभन्दा पुरानो नाका मानिन्छ । मोहना नदिमा पुल बनेपछि भारतियहरुलाई टिकापुर आउन सजिलो भएको छ ।

अहिले पूर्व–पश्चिम हुलाकी राजमार्ग अन्र्तगत बर्दिया र कैलाली जोडने राजापुरस्थित सतिघाटमा पुल निर्माण भएको छ । बर्दिया सदरमुकाम गुलरियाबाट ३८ किलोमिटर पश्चिममा राजापुर र सतिघाट जोडने पुल पर्दछ । यो पुल सन्चालन भएपछि आजभोली धेरै पर्यटकहरु वर्दियाको ठाकुरद्वार भ्रमण गर्दै कोठियाघाट हुदै हुलाकी राजमार्गबाट पनि टिकापुर पुग्ने गरेका छन ।

टीकापुरमा बस्न खानको लागी धेरै होटल, रिसोर्ट र होमस्टे पनि सन्चालनमा छन । पर्यटकले गर्न सक्ने खर्चर चाहना अनुसार होटलको छनौट गर्न सकिन्छ ।

काठमाडौंदेखि टीकापुर ६९० किलोमिटर पर्छ । धनगढीबाट अत्तरिया लम्की भएर टिकापुर पार्क पुग्न ९८ कि.मी. यात्रा गर्न पर्दछ । नेपालगन्ज देखि सिधा बससेवा सन्चालनमा छ ।

प्रतिक्रिया